สารเคมีอันตราย วัตถุอันตราย สารอันตราย หมายถึง ธาตุหรือสารประกอบ ที่มีคุณสมบัติเป็นพิษหรือเป็นอันตรายต่อคน สัตว์ พืช และทำให้ทรัพย์สินและสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม สามารถจำแนกได้เป็น 9 ประเภท ดังนี้
ประเภทที่ 1 วัตถุระเบิด
ประเภทที่ 2 ก๊าซ
ประเภทที่ 3 ของเหลวไวไฟ
ประเภทที่ 4 ของแข็งไวไฟ
ประเภทที่ 5 วัตถุออกซิไดส์และออร์แกนิคเปอร์ออกไซค์
ประเภทที่ 6 วัตถุมีพิษและวัตถุติดเชื้อ
ประเภทที่ 7 วัตถุกัมมันตรังสี
ประเภทที่ 8 วัตถุกัดกร่อน
ประเภทที่ 9 วัตถุอื่นๆที่เป็นอันตราย
ทราบว่าเป็นสารอันตรายได้อย่างไร
เราสามารถทราบว่าสารเคมีที่พบเห็นว่าเป็นสารอันตรายหรือไม่โดยการสังเกตุฉลากหรือเครื่องหมาย ซึ่งเป็นเครื่องหมายสากล ที่ติดบนภาชนะบรรจุ ถังเหล็ก แท็งค์ หรือป้ายที่ติดบนรถยนต์หรือรถบรรทุก
สามารถเข้าสู่ร่างกายได้อย่างไร
1.การหายใจ สารเคมีเข้าสู่ร่างกายในรูปของไอระเหย ก๊าซ ละออง หรือ อนุภาค เมื่อสารเคมีเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจ อาจทำลายระบบทางเดินหายใจ เข้าสู่ปอด กระแสเลือดแล้วทำลายอวัยวะภายใน
2.ดูดซึมผ่านผิวหนัง โดยการจับหรือสัมผัสสารพิษ อาจมีผลค่อนข้างน้อยทำให้มีอาการวิงเวียน อาเจียน หรือถึงขั้นรุนแรงอาจตายได้
3.การกินเข้าไป หากสารที่กินเข้าไปมีฤทธิ์กัดกร่อน จะทำให้เกิดการระคายเคืองต่อระบบทางเดินอาหาร สารที่ไม่ละลายอาจถูกขับออก ส่วนที่ละลายได้ก็จะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด ความเป็นพิษก็ขึ้นกับชนิดและปริมาณของสารที่กินเข้าไป
ป้องกันตนเองจากสารเคมีอันตรายได้อย่างไร
1.ไม่สัมผัสภาชนะบรรจุที่ชำรุดหรือสารที่รั่วไหล
2.อย่าเข้าใกล้แนวกั้นเขตอันตราย ซึ่งเจ้าหน้าที่จะกั้นแนวเขตไม่น้อยกว่า 50-75 เมตร
3.อยู่เหนือลมหรือที่สูง หรือออกจากบริเวณที่เกิดเหตุทันที
ประสบเหตุอุบัติภัยจากสารเคมีต้องทำอย่างไร
1.พยายามสังเกตุ จำแนกสารเคมีดังกล่าวว่าเป็นสารเคมีชนิดไหน โดยพิจารณาจากฉลากหรือแผ่นป้ายสัญญลักษณ์ที่ระบุข้างภาชนะบรรจุ ชื่อบริษัทผู้ขนส่ง
2.พยายามอย่าทำให้สารเคมีกระจายตัว ขยายวงกว้างออกไป เช่น การล้างภาชนะหรือบริเวณที่มีการหก และห้ามทำให้เกิดประกายไฟใดๆ เพราะอาจมีไอระเหยของสารเคมีที่สามารถจุดติดไฟได้
3.โทรศัพท์ขอความช่วยเหลือที่เบอร์ฉุกเฉิน โดยแจ้งข้อมูล สถานที่เกิดเหตุ ชนิด/ประเภทของสารเคมี(หากทราบ) จำนวนปริมาณของสารเคมี สภาพแวดล้อมใกล้เคียงเช่น มีแหล่งน้ำ โรงพยาบาล โรงเรียน และชุมชนอยู่ใกล้บริเวณที่เกิดเหตุหรือไม่
ช่วยเหลือผู้ป่วยได้อย่างไร
1.เคลื่อนย้ายผู้ป่วยไปอยู่ในที่อากาศบริสุทธิ์
2.ถอดเสื้อผ้าที่เปื้อนสารเคมีออก และแยกใส่ถุงหรือภาชนะต่างหาก
3.หากสัมผัสสารให้ล้างด้วยน้ำ อย่างน้อย 15 นาที แล้วนำไปพบแพทย์
ทั้งนี้การให้ความช่วยเหลือจะต้องคำนึงถึงความปลอดภัยของผู้ให้ความช่วยเหลือเป็นสำคัญ หากไม่แน่ใจให้รีบติดต่อหน่วยงานที่รับผิดชอบโดยเร็วที่สุด
